Chi phí giá thành luôn là một trong các tiêu chí được quan tâm hàng đầu trong mọi doanh nghiệp, bởi chúng sẽ ảnh hưởng đến kết quả sản xuất, doanh thu và lợi nhuận của một tổ chức. Vì vậy mà công việc kế toán giá thành đòi hỏi cần được thực hiện một cách đầy đủ, hạch toán chính xác và kịp thời để giúp doanh nghiệp nắm bắt được tình hình một cách nhanh chóng.
Việc tính toán giá thành sản phẩm và đưa ra một con số định lượng phù hợp là một bài toán khó với các nhà quản trị cũng như kế toán viên trong mọi doanh nghiệp. Đi tìm lời giải cho bài toán trên có thể tham khảo 6 phương pháp tính giá thành dưới đây:
PHƯƠNG PHÁP GIẢN ĐƠN
Phương pháp tính giá thành trực tiếp thường được áp dụng cho các doanh nghiệp có quy trình sản xuất đơn giản, khép kín, ít mặt hàng nhưng thường xuyên sản xuất với số lượng lớn.
Công thức tính:
Tổng giá thành sản xuất = Chi phí sản xuất dở dang đầu kỳ + Chi phí sản xuất trong kỳ – Chi phí sản xuất dở dang cuối kỳ
PHƯƠNG PHÁP ĐỊNH MỨC
Phương pháp định mức thông thường dùng để tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp có quy trình sản xuất tương đối ổn định.
Để áp dụng phương pháp này, đòi hỏi doanh nghiệp phải đủ khả năng tự xây dựng, quản lý định mức, có trình độ tổ chức và tổng hợp chi phí sản xuất để từ đó có thể tiến hành tổng hợp. Sử dụng phương pháp định mức cần phải đảm bảo thường xuyên kiểm tra các định mức kỹ thuật kinh tế nhằm hạn chế các chi phí vượt định mức.
Công thức tính:
Giá thành thực tế sản phẩm = Giá thành kế hoạch (hoặc định mức) đơn vị sản phẩm từng loại x Tỷ lệ chi phí (%)
Trong đó:
Tỉ lệ chi phí (%) = (Tổng giá thành sản xuất thực tế của các loại sản phẩm / Tổng giá thành sản xuất kế hoạch (hoặc định mức) của các loại SP) × 100
PHƯƠNG PHÁP HỆ SỐ
Phương pháp này thường được áp dụng cho các doanh nghiệp cùng sử dụng một thứ nguyên liệu và một lượng lao động xuyên suốt trong toàn bộ quá trình sản xuất và từ nguồn ấy lại cho ra đồng thời nhiều sản phẩm khác nhau. Chi phí không tập hợp riêng cho từng loại sản phẩm mà được tập hợp chung cho cả quá trình sản xuất.
Các lĩnh vực sản xuất thường áp dụng phương pháp hệ số như: May mặc, hoá chất, cơ khí, chế tạo, điện cơ, chăn nuôi…
Công thức tính:
Giá thành đơn vị sản phẩm tiêu chuẩn = Tổng giá thành của tất cả các loại sản phẩm / Tổng số sản phẩm gốc.
Trong đó:
Số sản phẩm tiêu chuẩn = Số sản phẩm từng loại × Hệ số quy đổi từng loại.
(Hệ số quy đổi cần phải được xác định cho từng loại sản phẩm khác nhau trên một loại sản phẩm. Tiêu chuẩn được quy ước là hệ số 1).
Tổng giá thành sản xuất sản phẩm = Số sản phẩm tiêu chuẩn × Giá thành đơn vị sản phẩm tiêu chuẩn
PHƯƠNG PHÁP TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM THEO ĐƠN ĐẶT HÀNG
Phương pháp tính giá thành theo đơn đặt hàng áp dụng trong điều kiện mà các doanh nghiệp tiến hành sản xuất đơn chiếc hoặc hàng loạt theo các đơn đặt hàng.
Đặc điểm của phương pháp này là doanh nghiệp sẽ quyết định tính giá theo từng đơn đặt hàng. Chính vì vậy, việc tổ chức kế toán chi phí phải được tính toán chi tiết theo từng đơn hàng.
Công thức tính:
Giá thành của từng đơn hàng= Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp + Chi phí nhân công trực tiếp + Chi phí sản xuất chung phát sinh từ lúc bắt đầu cho tới lúc kết thúc đơn đặt hàng.
PHƯƠNG PHÁP PHÂN BƯỚC
Để áp dụng phương pháp này doanh nghiệp cần phải có quá trình sản xuất được thực hiện ở nhiều bộ phận phức tạp, có thể hiểu là những doanh nghiệp này cần phải trải qua nhiều giai đoạn công nghệ. Đối tượng dùng để tập hợp chi phí sản xuất bao gồm các bộ phận, chi tiết sản phẩm hoặc giai đoạn công nghệ hay bộ phận sản xuất.
Phương pháp này được sử dụng cho các doanh nghiệp có nhu cầu bán nửa thành phẩm ra ngoài hoặc có nhu cầu hạch toán nội bộ cao giữa các giai đoạn công nghệ (như bộ phận, phân xưởng).Tuy nhiên phương pháp này đòi hỏi xác định giá thành phẩm trước khi xác định giá thành sản phẩm.
Công thức tính:
Giá thành thành phẩm hoàn thành trong kỳ = Giá thành SP giai đoạn 1+ Giá thành SP giai đoạn 2+…+ Giá thành SP giai đoạn n
PHƯƠNG PHÁP LOẠI TRỪ SẢN PHẨM PHỤ
Cách tính giá thành sản phẩm này lại thường áp dụng với những doanh nghiệp mà trong cùng một quá trình sản xuất, bên cạnh sản phẩm chính họ còn thu được sản phẩm phụ. Ví dụ như: sản xuất dầu thô, sản xuất gỗ,…
Để có thể tính toán được giá trị sản phẩm chính, kế toán phụ trách việc loại trừ giá trị sản phẩm phụ ra khỏi tổng chi phí sản xuất sản phẩm. Giá trị sản phẩm phụ ở đây hoàn toàn có thể xác định theo:
Giá ước tính.
Giá kế hoạch.
Giá nguyên liệu ban đầu
Công thức tính:
Tổng giá thành SP chính = Giá trị SP chính dở dang đầu kỳ + Tổng chi phí phát sinh trong kỳ – Giá trị SP phụ thu hồi ước tính – Giá trị SP chính dở dang cuối kỳ
Phương pháp tính giá thành nghe qua có thể đơn giản nhưng để thực hiện được cũng mất rất nhiều thời gian, đòi hỏi sự chính xác cao.
Hỗ trợ cho kế toán giá thành tiết kiệm thời gian và công sức, Phần mềm kế toán safebooks.vn mang đến giải pháp quản trị tài chính kế toán đơn giản, thông minh, đáp ứng đầy đủ 14 nghiệp vụ tài chính kế toán. Đặc biệt, tính năng tính giá thành của phần mềm kế toán safebooks.vn sẽ giúp các dữ liệu sẽ được đồng bộ và hạch toán chi phí 1 cách hợp lý, chính xác, nhanh chóng chỉ với 1 thao tác đơn giản, giúp kế toán tiết kiệm thời gian thực hiện.
Lựa chọn cách tính giá thành thông minh, phù hợp sẽ làm gia tăng doanh thu, lợi nhuận. Hy vọng với bài viết trên safebooks.vn có thể đem tới những thông tin hữu ích về các phương pháp tính giá thành sản phẩm hiện nay cho các doanh nghiệp.
Tham gia Cộng đồng KẾ TOÁN GIÁ THÀNH để được giải đáp các bài toán giá thành Doanh nghiệp.